Mapa Polski z podziałem administracyjnym w czasie II wojny światowej
Łódzki oddział Instytutu Pamięci Narodowej wydał nowe opracowanie mapy "Polska 1939-1945 - podziały administracyjne", która jest kartograficznym obrazem skomplikowanych i dramatycznych dziejów narodu polskiego w latach II wojny światowej. W dniu 18 września 2013 r. (środa) o godz. 16.00 w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi odbędzie się prezentacja najnowszego wydawnictwa Oddziału.
Punktem wyjścia do opracowania mapy były granice przedwojennej Polski i jej podział terytorialny na województwa. Naniesiono tzw. linię Ribbentrop-Mołotow, ustaloną podczas moskiewskich negocjacji niemiecko-sowieckich w sierpniu 1939 r., jak się wkrótce okazało otwierających Hitlerowi drogę do agresji na Polskę. Zaznaczono tereny okupacji niemieckiej i sowieckiej w 1939 r., a także tereny przyłączone do Słowacji i Litwy. Ukazano obszary wcielone bezpośrednio do państwa niemieckiego i terytorium Generalnego Gubernatorstwa, będącego rodzajem rezerwatu dla Polaków pod niemieckim zarządem. W miarę możności zamieszczono podziały administracyjne niższego szczebla, w tym granice rejencji i dystryktów (okupacja niemiecka) oraz obwodów (tereny anektowane przez ZSRR). Mapa ukazuje również powojenne granice państwa polskiego i obowiązujące w okresie powojennym podziały na województwa.
Mapa jest wynikiem pracy wielu ludzi. Jej bazą jest mapa przygotowana przez oficerów Wojskowego Instytutu Geograficznego, którzy po wrześniu 1939 r. ewakuowali się z Polski i pracowali w ramach służb kartograficznych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1940 r. ich siedzibą był szkocki Edynburg. Instytut wykonywał mapy na potrzeby PSZ, sztabów armii sojuszniczych oraz poszczególnych ministerstw uchodźczego rządu. Przygotowywano dokumentację kartograficzną, która mogła posłużyć do sprecyzowania polskich żądań terytorialnych na przyszłej konferencji pokojowej.
Jeden z egzemplarzy takiej właśnie mapy trafił po wojnie do Polski i posłużył Janowi Laskowskiemu, kartografowi, długoletniemu pracownikowi Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce do sporządzenia mapy ukazującej zmiany terytorialno-administracyjne na ziemiach polskich w latach 1939-1945. Przez lata służyła ona jako cenna pomoc w pracach śledczych i naukowych Głównej Komisji.
Kierownictwo Oddziału IPN w Łodzi, dostrzegając walory naukowe i edukacyjne mapy, postanowiło ją wydać po ponownym opracowaniu, tak aby mogła trafić do szerszego kręgu odbiorców, w tym także do placówek naukowo-badawczych i edukacyjnych. W stosunku do pierwotnej wersji wprowadzono na mapie korekty polegające na zmianie kolorystyki oraz uwzględniające uwagi recenzentów naukowych i członków komitetu redakcyjnego.
Prezentacja Mapy będzie miała miejsce 18 września 2013 r. (środa) o godz. 16.00 w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi (ul. Wólczańska 202, s. 220). Przedsięwzięcie odbywać się będzie w ramach Dni Otwartych WODN.
Źródło: IPN Łódź
