O ile rocznie podnosi się poziom Morza Bałtyckiego?
O prawie 6 mm rocznie podnosi się poziom wody w Bałtyku - wynika z najnowszych analiz opublikowanych przez naukowców z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jeżeli ten trend się utrzyma, to w ciągu najbliższych 100 lat poziom Bałtyku wzrośnie o 58 cm zagrażając terenom nadbrzeżnym.
Poziom wód mórz i oceanów można monitorować za pomocą technik satelitarnych. Misje altimetryczne, takie jak TOPEX/Poseidon, Jason-1/2/3, Sentinel-3 i Sentinel-6, od lat 90. XX wieku mierzą geometryczne zmiany powierzchni wody. Z kolei misje grawimetryczne, np. GRACE (od 2002 r.), rejestrują zmiany mas wód oceanicznych.
Ostatnie analizy zmiany poziomu wód Morza Bałtyckiego, wykorzystując dane z w/w misji satelitarnych, przeprowadzili mgr inż. Jakub Biała oraz prof. dr hab. inż. Krzysztof Sośnica z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wyniki, które zostały opublikowane w artykule „Changes in the Water Surface Level of the Baltic Sea from Satellite Altimetry and Gravity Missions” wskazują, że średni wzrost dla całego Bałtyku wyniósł 5,8 mm/rok (2001–2021) i 5,1 mm/rok (1993–2018), co przewyższa wartości dla południowego wybrzeża (2,6–3,5 mm/rok) oraz średnią globalną (2,4–3,6 mm/rok). Grawimetria tłumaczy około 72% tych zmian, a pozostałe 28% wynika ze zmian temperatury i zasolenia.
Największe zmiany grawimetryczne (1 cm/rok) zanotowano w Zatoce Botnickiej i Fińskiej, co może być związane z izostatycznym wypiętrzaniem skorupy ziemskiej po epoce lodowcowej w Skandynawii. Temperatura Bałtyku rosła średnio o 0,04°C/rok (1993–2018), najszybciej w Zatoce Fińskiej i Ryskiej (0,07°C/rok) z powodu ich małej głębokości. Zmiany temperatury odpowiadały za 28% wzrostu poziomu morza (1,4 mm/rok). Wyniki te są kluczowe dla przewidywania zagrożeń powodziowych i planowania działań adaptacyjnych, takich jak wzmacnianie wałów, odtwarzanie mokradeł czy relokacja infrastruktury. Przy utrzymaniu obecnego trendu poziom Bałtyku może wzrosnąć o 58 cm w ciągu najbliższego stulecia, zagrażając obszarom nadbrzeżnym.
Źródło: IGiG UPWr
