Wojenna Warszawa na zdjęciach lotniczych

Muzeum Powstania Warszawskiego udostępniło blisko 2 tys. zdjęć lotniczych z okresu II wojny światowej - wykonanych w przededniu wybuchu Powstania Warszawskiego, a także w jego trakcie.

Zdjęcia prezentowane na stronie projektu Korzenie Miasta pokazują Warszawę z różnych okresów okupacji: sprzed Powstania Warszawskiego, z okresu walk i doszczętnie zburzoną stolicę po zakończeniu starć. Fotografie te w większości były dotąd niepublikowane. Unikatowe zdjęcia pochodzą z amerykańskich i brytyjskich archiwów, m.in. z National Archives and Records Administration – NARA, gdzie przechowywanych jest ponad 1 200 000 niemieckich fotografii lotniczych. Przedstawiają one obszary, przez które przechodził front.

- Te zdjęcia to ostatnie spojrzenie na Warszawę, która przestała istnieć. Widać na nich miasto sprzed 1939 roku, widać także proces jego niszczenia. W tych fotografiach ukryte jest wielkie bogactwo informacji oraz wielki ładunek emocji. Zapraszamy wszystkich, którzy interesują się historią Warszawy, do tworzenia kolejnych warstw tej fotograficznej mapy i wspólnego opracowywania tych wyjątkowych materiałów – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Baza udostępnionych fotografii i liczba elementów, które można odnaleźć na zdjęciach, jest tak pokaźna, że zespół Muzeum Powstania Warszawskiego potrzebuje pomocy w poszukiwaniu i uzupełnianiu warstw mapy powstańczej Warszawy. We współpracy ze studiem kreatywnym Science Now Muzeum zainicjowało projekt „badań społecznościowych” (z ang. citizen science) łączący bazę zdjęć z zaawansowanym systemem informacji geograficznej, który umożliwia poszukiwanie i dokumentowanie miejsc na współczesnej mapie Warszawy mających przedwojenną lub powstańczą przeszłość.

- Muzeum Powstania Warszawskiego staje się prekursorem w wykorzystaniu „badań społecznościowych” w polskim muzealnictwie. W ten sposób badaczami dawnej i współczesnej Warszawy mogą być nie tylko eksperci, ale i każdy z nas – mówi Jan Pomierny, prezes Science Now. Udostępnione dzisiaj przez Muzeum narzędzia, w tym cyfrowa platforma do analizy i badań fotografii niemieckich przelotów, to unikatowy instrument w rękach pasjonatów, specjalistów i wszystkich tych, którym bliskie są losy przedwojennej i powstańczej Warszawy – dodaje Łukasz Alwast, wiceprezes Science Now.

Pierwszą warstwę mapy zaproponowali sami Powstańcy – jak słusznie zauważyli, świadkami wojennych wydarzeń były m.in. drzewa. Choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy, liczne drzewa, które rosną do dziś w Warszawie, pamiętają przedwojenną stolicę, a później lata okupacji i ciężkie walki z okresu Powstania Warszawskiego.

Drzewa to tylko jedna z wielu możliwych warstw mapy. Kolejne to: warszawskie tramwaje oraz powstańcze barykady. Każda z takich warstw stanowi osobny temat badań, obszar poszukiwań, który pozwala lepiej poznać korzenie naszego miasta. Członkowie społeczności opracowującej zbiór zdjęć mogą proponować kolejne nowe warstwy.

Źródło: Muzeum Powstania Warszaskiego