Konferencja o pszczyńskiej mapie Hindenberga z 1636 roku

W dniach 30 września - 1 października w Muzeum Zamkowym w Pszczynie ma miejsce konferencja "Pszczyńska mapa Hindenberga z 1636 roku. Konserwacja - kartografia - historia".

Spotkanie jest okazją do interdyscyplinarnego podejścia do mapy jako źródła historycznego oraz obiektu będącego podstawą analizy kartograficznej i pracy konserwatorskiej. Wspólna wymiana doświadczeń i przemyśleń oraz spojrzenie z perspektywy mikro i makro na przedstawione na mapie Hindenberga informacje pozwoli znacznie poszerzyć naszą wiedzę o wiele nieznanych do tej pory aspektów konserwacji, kartografii i historii. Ponadto wpis na Krajową Listę UNESCO Pamięć Świata jest kolejnym, szczególnym powodem do przedstawienia obiektu.

Wielkoformatowa mapa Ichnoorthographia Plesniaca z 1636 roku została wykonana przez projektanta twierdz śląskich Andreasa Hindenberga na zamówienie panującego ówcześnie w górnośląskim Wolnym Stanowym Państwie Pszczyńskim Seyfrieda II von Promnitz. Całkowite jej rozmiary wynoszą 254 x 292 cm. Jest mapą rękopiśmienną, z zasadniczym rysunkiem w kolorze czarnym, wprowadzono też kolory czerwony, niebieski i złoty. Podkładem mapy jest papier, wzmocniony podklejeniem na płótnie.

Mapa przedstawia teren Wolnego Stanowego Państwa Pszczyńskiego oraz otaczających je pogranicznych obszarów Górnego Śląska i Małopolski o łącznej powierzchni 1600 km2, jej średnie pomniejszenie wynosi około 1:17.500. Zorientowana jest na zachód, co wskazuje umieszczona w górnej części mapy róża wiatrów. 

Jest cenna nie tylko jako mapa, jej wartość poznawcza wynika z unikatowej formy prezentacji w rzucie półperspektywy terenu, miast, wsi, kościołów, zamków, kompleksów leśnych (ze zwierzętami) i innych charakterystycznych obiektów. Obiekty, takie jak kościoły, wieże obserwacyjne, dwory, młyny i całe osady, wprowadzono na mapę poprzez wcześniejsze wykonanie pieczątek z drewna, zaznaczono również z wielką starannością cieki wodne, powierzchnie lasów i pól uprawnych. Na szczególną uwagę zasługuje przedstawienie na mapie całej infrastruktury gospodarki stawowej w okolicach Pszczyny. Na mapie zostały wyrysowane groble, śluzy, tamy, a nawet bagniste tereny przystawowe.

Mapę można zobaczyć pod adresem https://pamiecpolski.archiwa.gov.pl/mapa-ksiestwa-pszczynskiego/

Źródło: Archiwum Państwowe w Katowicach