COSMOS-Web: Największa i najbardziej szczegółowa mapa wczesnego wszechświata
Międzynarodowy zespół naukowców z projektu COSMOS-Web, korzystając z danych zebranych przez Teleskop Jamesa Webba (JWST), zaprezentował największą i najbardziej szczegółową mapę wczesnego wszechświata w historii. Mapa zawiera informacje o blisko 800 tys. galaktyk, z których niektóre pochodzą z okresu zaledwie kilkuset milionów lat po Wielkim Wybuchu.
COSMOS-Web: Największa i najbardziej szczegółowa mapa wczesnego wszechświata (fot. https://cosmos2025.iap.fr/fitsmap)
Projekt COSMOS-Web, będący największym programem obserwacyjnym w pierwszym roku działania JWST, wykorzystał ponad 250 godzin obserwacji, w tym ponad 10 tys. ekspozycji wykonanych przez kamerę bliskiej podczerwieni (NIRCam) oraz instrument średniej podczerwieni (MIRI). Dane te pozwoliły na stworzenie katalogu „COSMOS2025”, który zawiera szczegółowe informacje o fotometrii, strukturze, przesunięciu ku czerwieni i innych parametrach fizycznych galaktyk.
Mapa, dostępna publicznie w interaktywnej przeglądarce, umożliwia zarówno naukowcom, jak i amatorom eksplorację kosmosu w niespotykanej dotąd skali. „Najlepsza nauka rodzi się, gdy różne osoby patrzą na te same dane z różnych perspektyw” – mówi Caitlin Casey, współprowadząca projekt z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara.
Kluczowym celem projektu było zbadanie epoki rejonizacji, ewolucji masywnych galaktyk oraz związku między materią widzialną a ciemną materią. Wyniki COSMOS-Web rzucają nowe światło na te zagadnienia, kwestionując niektóre dotychczasowe modele kosmologiczne. Na przykład, mapa ujawniła dziesięciokrotnie więcej galaktyk o małej masie w pierwszych dwóch miliardach lat istnienia wszechświata, niż przewidywały standardowe symulacje.
Dane projektu, obejmujące 1,5 terabajta, są dostępne dla każdego, co otwiera drzwi do nowych odkryć, także dla amatorów. „Kto wie, może to właśnie Ty znajdziesz odpowiedzi, których szukamy od wieków?” – zachęcają twórcy projektu.
Zespół COSMOS-Web planuje dalsze obserwacje, w tym analizy spektralne, które mogą ujawnić chemiczne składniki pierwszych gwiazd i galaktyk.
Mapa jest dostępna pod adresem https://cosmos2025.iap.fr/fitsmap/